Ankara'da Etlik Hastanesi'nde 1 kişinin, Bilkent Hastanesi'nde ise 3 kişinin Maymun Çiçeği şüphesi üzerine karantinaya alındığı iddia edildi.Afrika kıtasının doğu ve güneyini 10 yıldan uzun süredir etkileyen salgın hastalığa yol açan virüsün yeni türünün (klad 1b) hızla yayılması nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 14 Ağustos'ta Maymun çiçeğini "uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu" ilan etmişti.Ankara Etlik Şehir Hastanesi’ne getirilen bir kişi, Maymun Çiçeği hastalığı şüphesiyle karantinaya alındı. Hastalığın tespitine dair tetkikler devam ederken, üç Maymun Çiçeği hastalığı şüphelisinin de 21 Ağustos'ta Bilkent Şehir Hastanesi'nde karantinaya alındığı öğrenildi.Şüphelilerden birinin ailesiyle temaslı olduğu ancak kaç kişinin risk altında olduğu ise bilinmiyor.
Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı bir el antiseptiği kullanın. Özellikle yemek yemeden, yüzünüze dokunmadan önce ve tuvaleti kullandıktan sonra el hijyeni sağlayın.8- Kalabalık etkinliklere gitmek konusunda endişelenmeli miyim?M-Çiçeği olan biriyle yakın temas veya cilt temasında bulunduğunuzda bulaşma olabilir. İlk bulgular insanların yakın, devamlı cilt teması yaşadığı etkinliklerin M-Çiçeği vakalarına yol açtığını göstermektedir. Bir etkinliğe katılmayı planlıyorsanız, ne kadar yakın, kişisel, cilt teması yaşanacağını göz önünde bulundurmalısınız.9- Maymun Çiçeği için hangi tedaviler mevcuttur?M-Çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi yoktur. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar M-Çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değildir.10- Evcil hayvanıma Maymun Çiçeği bulaşabilir mi?M-Çiçeği zoonotik bir hastalıktır, yani hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabilir. Ancak şu anda M-Çiçeği için evcil hayvanlar yüksek risk taşımamaktadır.11- Maymun Çiçeği su yoluyla havuzdan, sıcak küvetten veya su parkından bulaşabilir mi?M-Çiçeği’nin havuzdan, sıcak küvetten veya su parkındaki sulardan bulaşabileceği konusunda net bağlantı olduğunu gösteren bir çalışma yoktur. Ancak virüsün insandan insana yakın temas, cilt teması yoluyla bulaşması mümkündür. M-Çiçeği hastasının havlusu, yüzme tahtası, havuz oyuncağı veya giysisi gibi eşyalarının bir başkası tarafından kullanılmasıyla hastalık bu eşyaları kullanan sağlıklı kişiye de bulaşabilir. Eğlence amaçlı su mekânlarında dezenfeksiyon yapılması ve havuzların uygun şekilde klorlanmasıyla M-Çiçeği virüsünün bulaşma riski ortadan kaldırılmış olur.
'ÖZEL BİR ÖNLEM ALMAYACAĞIZ'
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, Maymun çiçeği hastalığına dair son açıklamasında "M Çiçeği şu anda ülkemizde yok, görülmedi. Bu konuda hastanelere başvuran insanlarımız oluyor. Ama şu ana kadar tanı koyulmadı" dedi.Memişoğlu, son açıklamasında şu ifadeleri kullandı:"Covid gibi salgına sebebiyet vermeyeceği, olsa dahi pandemi oluşmayacağı yönünde kanaat var. Tek tük görülebilir ama bu salgın olmaz. Şu anda ekstra bir tedbire ihtiyacımız yok. İnsanlar paniklemesinler, sağlıkçılar olarak her türlü tedbiri almış durumdayız. İnşallah ülkemize gelmez, gelirse de gereğini yaparız. Bu konuda insanların rahat olmasını istiyorum.Covid aşısını kısa sürede üretebilen bir ülke her türlü aşıyı üretebilir. Gerektiği zaman bu aşıyı hem tedarik edebilecek, hem de üretebilecek gücümüz var. İnsanlar bu konuda tedirgin olmasın.Sınır kapılarında ciltteki lezyonları tespit edebilecek, bu tür girişleri kontrol edebilecek insanlara daha hassas olmaları konusunda ifadede bulunduk. Bu konuda hassasiyet söz konusu gümrüklerde. Ama özel bir önlem ya da kısıtlama almayacağız."MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Maymun çiçeği virüsü, fareler ve sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında yer alıyor.İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklara neden oluyor.Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor. Vakaların büyük kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor.SAĞLIK BAKANLIĞI'NDAN 11 SORU 11 CEVAP
Maymun Çiçeği virüsü hakkında en çok merak edilen sorular belirlendi. "M-Çiçeği (MPox) Rehberi”ne göre cevaplandı. Sağlık Bakanlığı'nın sosyal medya hesaplarından paylaşılan sorular ve cevapları şöyle:1- Maymun Çiçeği nedir?Klinik olarak daha hafif olmasına rağmen, semptomları geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzer ve nadiren ölümcül viral bir zoonoz (hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs) olmakla birlikte insandan insana da bulaşabilmektedir. 1980 yılında çiçek hastalığının eradikasyonunun ilanı ve sonrasında çiçek aşısının uygulamasının durdurulması ile M-Çiçeği nadir de olsa özellikle Orta ve Batı Afrika’da görülen bir hastalık haline gelmiştir.2- Maymun Çiçeği için ne zaman test yaptırılmalıdır?M-Çiçeği olduklarını düşünen veya M-Çiçeği olan biriyle yakın temas halinde olan kişilerin, bir sağlık kuruluşuna başvurması ve test yapılması gerekip gerekmediğine karar verilmesi gerekir. Doktorunuz test yaptırmanız gerektiğine karar verirse, örnekleri alacak ve bunları test için uygun bir laboratuvara gönderecektir.3- Maymun Çiçeği belirtileri nelerdir?M-Çiçeği belirtileri genellikle: Ateş, baş ağrısı, kas ağrıları ve sırt ağrısı, büyümüş lenf nodları, solunum sistemi semptomları (örneğin; boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük) ve hastalığa özgü karakteristik cilt döküntüleri şeklindedir.4- Belirtilerim varsa ne yapmalıyım?Yeni veya açıklanamayan bir cilt döküntüsü veya diğer M-Çiçeği belirtilerini fark ederseniz, bir sağlık kuruluşuna başvurun. Sağlık kuruluşuna başvurana kadar başkalarıyla yakın temastan kaçının. Sağlık kuruluşuna başvurana kadar evcil hayvanlar veya diğer hayvanlarla yakın temastan kaçının. Test sonuçlarınızı bekliyorsanız, aynı önlemlere uymaya devam edin. Test sonucunuz pozitifse, cilt döküntüleriniz kabuklanıp düşerek iyileşmiş temiz ve sağlam cilt görünümü oluşana kadar kendinizi izole etmeye ve diğer önlemlere uymaya devam edin.Ateş, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürüğünüz varsa kendinizi izole etmeye devam edin. Sadece hekime görünmek veya acil durumlar için dışarı çıkın. Toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçının. İzolasyondan çıkmanız gerekiyorsa, cilt döküntülerinizi kapatın ve yüze iyi oturan bir maske takın.5- Maymun Çiçeği nasıl bulaşır?M-Çiçeği cilt döküntüsü, kabuklar veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla kişiden kişiye bulaşabilir. Ayrıca uzun süreli, yakın temas veya cinsel temas (öpmek, sarılmak veya cinsel ilişki gibi) sırasında yayılabilir.M-Çiçeği olan bir kişi, belirtiler başladıktan itibaren cilt döküntüsü tamamen iyileşene ve iyileşmiş temiz ve sağlam cilt görünümü oluşana kadar başkalarına virüsü bulaştırabilir. Bazı hastalar belirtileri başlamadan 1 ile 4 gün önce M-Çiçeğini bulaştırabilir. Ancak hiç belirti göstermeyen kişilerin virüsü bulaştırdığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.6- Maymun Çiçeği yakın temasla bulaşan bir hastalık mıdır?M-Çiçeği, yakın temas yoluyla bulaşabilen bir hastalık olarak tanımlanabilir. Geçmişte M-Çiçeği salgınları enfekte hayvanlarla ve hayvan ürünleriyle doğrudan temas sonucu ortaya çıkmıştır, ancak kişiden kişiye bulaşma sınırlı olmuştur. Günümüzdeki salgında, virüs esas olarak yakın temas yoluyla bulaşmaktadır.7- Maymun Çiçeği nasıl önlenebilir?M-Çiçeği olduğundan şüphelenilen bir cilt döküntüsüne sahip kişilerle yakın cilt temasından kaçının. M-Çiçeği hastasının kullanmış olduğu eşya ve malzemelerle temastan kaçının.Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı bir el antiseptiği kullanın. Özellikle yemek yemeden, yüzünüze dokunmadan önce ve tuvaleti kullandıktan sonra el hijyeni sağlayın.8- Kalabalık etkinliklere gitmek konusunda endişelenmeli miyim?M-Çiçeği olan biriyle yakın temas veya cilt temasında bulunduğunuzda bulaşma olabilir. İlk bulgular insanların yakın, devamlı cilt teması yaşadığı etkinliklerin M-Çiçeği vakalarına yol açtığını göstermektedir. Bir etkinliğe katılmayı planlıyorsanız, ne kadar yakın, kişisel, cilt teması yaşanacağını göz önünde bulundurmalısınız.9- Maymun Çiçeği için hangi tedaviler mevcuttur?M-Çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi yoktur. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar M-Çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değildir.10- Evcil hayvanıma Maymun Çiçeği bulaşabilir mi?M-Çiçeği zoonotik bir hastalıktır, yani hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabilir. Ancak şu anda M-Çiçeği için evcil hayvanlar yüksek risk taşımamaktadır.11- Maymun Çiçeği su yoluyla havuzdan, sıcak küvetten veya su parkından bulaşabilir mi?M-Çiçeği’nin havuzdan, sıcak küvetten veya su parkındaki sulardan bulaşabileceği konusunda net bağlantı olduğunu gösteren bir çalışma yoktur. Ancak virüsün insandan insana yakın temas, cilt teması yoluyla bulaşması mümkündür. M-Çiçeği hastasının havlusu, yüzme tahtası, havuz oyuncağı veya giysisi gibi eşyalarının bir başkası tarafından kullanılmasıyla hastalık bu eşyaları kullanan sağlıklı kişiye de bulaşabilir. Eğlence amaçlı su mekânlarında dezenfeksiyon yapılması ve havuzların uygun şekilde klorlanmasıyla M-Çiçeği virüsünün bulaşma riski ortadan kaldırılmış olur.